Houtlands Harmonieorkest
Voor het ontstaan van het Houtlands Harmonieorkest (die vroeger "Jongelingskring" heette) moeten we teruggaan naar de 19de eeuw. In die tijd was het verboden om op zondag te werken. Op zondagnamiddag, na een zware werkweek, kwamen de jongeren dan ook samen om plezier te maken. Als gevolg van een rondzendbrief uit 1854 ontstonden er vervolgens verscheidene jongerenverenigingen in Europa. In Torhout is de “Jongelingenkring” in deze context ontstaan. Samen muziek maken was in de beginperiode echter nog niet aan de orde.
Later, in 1869, werd een brass band genaamd “De Jongelingskring” opgericht. Het was de bedoeling om de processies die in Torhout gehouden werden, muzikaal op te luisteren, een traditie die vandaag in Spanje nog bestaat. Tot aan de Eerste Wereldoorlog was de brassband zeer succesvol en kon het rekenen op veel musicerende jongeren. Maar eens de oorlog begon, moesten de activiteiten al snel tijdelijk gestaakt worden wegens een gebrek aan jonge mannen.
In tegenstelling tot veel andere blaasorkesten breidde “De Jongelingskring” zich na de Eerste Wereldoorlog sterk uit. Een jonge priester-dirigent, Mr Lietaert, vormde de brassband om tot een harmonie door er houten blaasinstrumenten en dwarsfluiten aan toe te voegen. Maar jammer genoeg maakte de Tweede Wereldoorlog ook nu een einde aan het succes van de harmonie.
Pas in 1967 ging het weer in stijgende lijn met “de Jongelingskring”, toen een jonge en heel gemotiveerde dirigent, Willy Verhelle, aangetrokken werd. Hij kon de oudere muzikanten overtuigen om terug mee te spelen in het orkest en tegelijkertijd leidde hij nieuwe, jonge muzikanten op. Hij stak veel energie in de opleiding van de muzikanten aan de plaatselijke muziekschool, die ook nu nog een sterke reputatie heeft. De harmonie stelde zich op politiek en ideologisch vlak neutraal op zodat iedereen die dat wilde kon toetreden tot “De Jongelingskring”.
Om zijn 125ste verjaardag te vieren, ging “De Jongelingskring” in 1994 op concertreis naar Foios (Valencia). Daarna werd de harmonie nog drie keer kampioen van België in superieure afdeling. Begin 2003 gaf Willy Verhelle, na meer dan 35 jaar het orkest gedirigeerd te hebben, de muzikale leiding door aan de toen 30-jarige Nico Logghe.
In 2018 werd besloten om de "Jongelingskring" om te dopen tot het "Houtlands Harmonieorkest". Hierdoor lag de naam meer in lijn met de 2 jeugdafdelingen ("Houtlands Jeugdensemble" en "Houtlandse Benjamins").
Houtlands Jeugdensemble
In 2003 ontstond het idee om binnen de vereniging een jeugdorkest op te richten. Dit zou op lange termijn de instroom aan muzikanten in het Houtlands Harmonieorkest moeten verzekeren. Gaandeweg werden de plannen concreet gemaakt. Een kleine twee jaar later, op 30 september 2005, zag het Houtlands Jeugdensemble het levenslicht. Onder de deskundige leiding van Tineke Devoghel werden door niet minder dan 14 jonge muzikanten de tonen ingezet van het allereerste werk: Hobbits Dance and Hymn van Johan de Meij (arr. Paul Lavender).
Tijdens het tweede werkjaar verdubbelde het aantal leden en werden er ook meer nevenactiviteiten georganiseerd. Toen werd onder andere de basis gelegd voor een muziekkamp dat sindsdien elke twee jaar plaatsvindt. De eerste twee edities vonden plaats in Durbuy en later kwamen ook Bredene, Mol, Lichtaart en Vlamertinge aan de beurt.
De organisatie van concerten en activiteiten, maar ook de verdere stijging in het aantal muzikanten, zorgden toen voor een vraag naar extra hulp. Daarom werd in 2012 een volwaardig jeugdbestuur opgericht dat tot op vandaag bestaat uit eigen muzikanten. Ondertussen had Valerie Vereecke al enkele jaren het dirigeerstokje overgenomen van Tineke.
Sinds augustus 2015 staat het Houtlands Jeugdensemble onder leiding van Tom Hondeghem. Hieraan werd een directe samenwerking met de Kunstacademie van Torhout verbonden. Zo kunnen leerlingen van de Kunstacademie sindsdien het groepsmusiceren bij onze vereniging volgen. Vandaag telt ons jeugdorkest ruim 50 leden en wordt de werking verder gezet door een team van enthousiaste jeugdbestuursleden.
Doorheen de jaren nam het Houtlands Jeugdensemble regelmatig deel aan de VLAMO evaluatietornooien. In 2008, 2010 en 2012 deden ze dat telkens in de tweede afdeling. Ze wonnen toen éénmaal de eerste prijs, daarna behaalde het jeugdorkest nog tweemaal de tweede prijs. Na enkele jaren afwezigheid, nam het Houtlands Jeugdensemble in 2017 en 2019 opnieuw deel aan de evaluatiewedstrijden. Ze behaalden toen telkens de eerste prijs in de eerste afdeling.
Houtlandse Benjamins
Na twee kennismakingsmomenten in maart 2013, flyeracties én de nodige publiciteit in de lokale kranten vond op zondagvoormiddag 19 mei 2013 onder leiding van dirigente Els Vaneyghen de allereerste repetitie van de Houtlandse Benjamins plaats. Daarna ging het instaporkest van start met wekelijkse repetities in Loods Est om niet veel later, meer bepaald op Vaderdag, een eerste concert in het lokaal te spelen.
Vanaf september 2013 zwaaide Jasmien Vandewalle met het dirigeerstokje. Onder haar muzikale leiding groeide het aantal leden sterk. Bij de start bestond het instaporkest uit een vijftiental spelende Benjamins. 10 jaar later, waren er niet alleen dubbel zoveel leden, maar breidde de instrumentendiversiteit ook enorm uit. Op die manier ontpopten de Houtlandse Benjamins zich tot een hechte en enthousiaste groep beginnende muzikanten.
Vanaf augustus 2024 neemt Fran Decloedt de directie van de Benjamins voor haar rekening.
In 2014 nam het orkest voor de eerste maal deel aan het VLAMO Evaluatieconcert. De Houtlandse Benjamins behaalden op elk van hun drie deelnames de eerste prijs met onderscheiding. In 2018 sleepten de Benjamins de nominatie in de wacht voor ‘beloftevolle jongeren’ op de Torhoutse Cultuurprijzen. In 2023 vierden de Benjamins hun 10-jarig bestaan.